Duygusal körlük olarak da bilinen aleksitimi kavramı, Sifneos tarafından düzenlenmiş olan bir konferansta, psikanalize uyum sağlamakta zorluk yaşayan ve bunun gibi birtakım semptomlara sahip olan hastalar için kullanılmıştır.
En basit tanımıyla duygularını fark etme, tanıma, ayırt etme ve ifade etme güçlüğü olarak tanımlanan aleksitimi başlangıçta ruh sağlığı alanında psikosomatik bir durumu ve belirtiyi anlatmak amacıyla ortaya atılmışken zaman içinde aleksitiminin sağlıklı bireylerde de sıkça görüldüğü fark edilmiştir.
Aleksitiminin ortaya çıkmasında sosyo - kültürel faktörlerin etkisi de önemli yer tutar. Aleksitimiklerin özellikleri, toplumsal yaşama yabancılık, sanki ayrı bir dünyadan gelmiş izlenimi verme, duygularını fark etme ve ifade etmekte zorluktur. Günlük yaşamda düşünebilen, anlatabilen, ilişkiler kurabilen kimselerdir. Ancak duygu ve düşünceleri arasında bağ kurup ayırt etmekte ve bunları ifade etmekte sorunlar yaşarlar.
Aleksitimik kişilik özellikleri 4 başlık altında sıralanmaktadır.
Duyguları fark etme, ayırt etme ve söze dökme güçlüğü,
Hayal kurma, düş yaşantısında kısıtlılık,
Operasyonel düşünme biçimi,
Dış̧ merkezli-uyum sağlamaya yönelik bilişsel yapı.
Aleksitiminin ortaya çıkışının altında pek çok farklı neden de yatıyor olabilir.
Erken çocukluk yıllarında aileden gereken ilgiyi ve sevgiyi görememek.
Yine erken çocukluk döneminde aile içinde meydana gelen iletişimsizlikler.
Yeteri kadar sosyalleşememe olarak sıralanabilir.
Bu sorunlar genel olarak nesilden nesile aktarılır. Bu verilen nedenlere ek olarak aleksitiminin sebepleri arasında, kişinin beyninde duyguları belirlemek ve şekillendirmekle yükümlü olan bölümün olması gerektiği gibi çalışmaması, dışlanma ve eğitimsizlik de sayılabilir.
Aleksitimi hastalığı, diğer ruhsal durumların aksine gelip geçici bir psikolojik durum olarak değil, kişilik özelliklerinden biri olarak sınıflandırılmaktadır. Aleksitimi, kişinin diğer insanlarla olan ilişkilerinin ve etkileşimlerinin kalitesinde önemli bir faktördür, kişinin insanlarla nasıl ilişkiler içerisinde olacağını belirler. Aleksitiminin bedenselleştirme, diğer adıyla somatizasyon olarak da bilinen ve psikolojik sebeplerle meydana gelen fiziksel yakınmaların gelişiminde etkisi olduğu tahmin edilmektedir. Aleksitiminin birtakım diğer psikolojik sorunlarla ilişkili olabileceğini düşündüren durumlarla ilgisi bulunmaktadır.
Bu durumlar; alkol ve madde kullanım bozukluğu, depresif bozukluklar, obsesif kompulsif bozukluk, anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, somatoform bozukluk ve antisosyal kişilik bozukluğu verilebilir. Bunların yanı sıra, ruhsal durumun etkisi ile meydana gelen psikosomatik rahatsızlıkların da duygusal körlüğün ortaya çıkışında rolü olduğu söylenebilir.
Soru ve görüşleriniz için benimle iletişime geçebilirsiniz.
